Superlijst Sociaal beoordeelt wat supermarkten doen om effectief bij te dragen aan een eerlijker voedselsysteem. Ontdek hieronder de ranking en de kernresultaten.
Superlijst Sociaal België 2024 is een initiatief van denktank Questionmark in samenwerking met Rikolto, met steun van Oxfam België en Fairtrade België.
Belgische supermarkten nemen geen significante maatregelen en initiatieven om mensenrechtenschendingen in de toeleveringsketen aan te pakken. Lidl loopt voor op de andere Belgische supermarkten, bijvoorbeeld door het uitvoeren van een jaarlijkse risicoanalyse gevolgd door een aantal onderzoeken in de toeleveringsketens met hoge risico’s op mensenrechtenschendingen. Daarnaast is Lidl het meest transparant over leveranciers in de keten en verzekert toegang tot het klachtenmechanisme voor arbeiders en kleinschalige boeren.
Over het algemeen neemt geen enkele supermarkt voldoende verantwoordelijkheid voor mensenrechten in de toeleveringsketens, terwijl vanaf 2027 de Europese Corporate Sustainability Due Diligence Directive supermarkten verplicht om mensenrechtenschendingen in de toeleveringsketens te identificeren, aan te pakken en te voorkomen.
Lidl loopt voorop in de Superlijst Sociaal ranglijst, gevolgd door Aldi in de middenmoot. Hoewel Delhaize, Carrefour en Colruyt een aantal waardevolle projecten en hoopgevende voorbodes voor toekomstig beleid hebben, leidt een gebrek aan beleid en rapportage tot hun positie als achterblijvers.
Van alle supermarkten voert alleen Lidl jaarlijks een risicoanalyse uit, welke een inventarisatie omvat van alle toeleveringsketens met een hoog risico op mensenrechtenschendingen (hoog-risico ketens).
Zowel Aldi als Lidl hebben toegezegd om elk jaar drie mensenrechtenonderzoeken, ofwel Human Rights Impact Assessments (HRIA’s), uit te voeren in hun specifieke hoog-risico ketens.
Lidl is de enige die jaarlijks een overzicht publiceert van zijn eerstelijnsleveranciers.
Alle supermarkten spannen zich in om leveranciers te betrekken bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden, en laten leveranciers niet onmiddellijk vallen als arbeidsrechten worden geschonden.
Lidl is de enige supermarkt die een algemeen actieplan heeft gepubliceerd om belemmeringen voor de vrijheid van vereniging in risicovolle toeleveringsketens weg te nemen.
Aldi, Colruyt, Delhaize en Lidl zetten zich allemaal in voor een leefbaar loon voor bananenwerkers in hun internationale toeleveringsketens, hoewel Lidl en Aldi de enigen zijn die rapporteren over de voortgang hiervan.
Colruyt is de enige supermarkt die rapporteert over de kloof tussen het werkelijke inkomen en het leefbaar inkomen voor cacaoboeren in Ivoorkust.
De meeste supermarkten tonen enkele voorbeelden van projecten waarbij ze kleinschalige boeren in hoog-risico ketens ondersteunen om weerbaar en welvarend te worden. Deze initiatieven zijn nu vaak beperkt tot slechts enkele ketens zoals cacao en koffie, en moeten nog worden toegepast in andere ketens, waar een dergelijke aanpak ook dringend nodig is.
Supermarkten doen geen bedrijfsbrede toezeggingen om Europese boeren te steunen. Geen van de supermarkten doet een toezegging om te zorgen voor eerlijke en langdurige inkoop bij Europese boeren.
Carrefour onderneemt echter actie om lange termijnovereenkomsten te sluiten en een eerlijke prijs te bieden aan Europese boeren.
Colruyt heeft een samenwerkingsverband met coöperaties van rundveehouders om boerenstabiliteit en financiële zekerheid te bieden.
Behalve Colruyt hebben alle supermarkten de UN Women’s Empowerment Principles(UNWEPs) ondertekend. Geen van de supermarkten toont echter duidelijk aan hoe ze hun leveranciers aanmoedigen om de UNWEPs te ondertekenen.
Aldi en Lidl hebben een genderbeleid gepubliceerd dat van toepassing is op alle toeleveringsketens. Beiden hebben de LGBTQIA+-gemeenschap opgenomen in hun genderbeleid.
Aldi en Lidl zijn ook van plan actie te ondernemen om gendergerelateerd geweld in toeleveringsketens aan te pakken.
Wat vind jij van deze resultaten? Vertel wat je denkt, deel je bezorgdheid, je verwachtingen, eender wat. Schrijf het neer en lees wat andere mensen hebben neergepend. Wij bezorgen jullie boodschappenlijstje aan de supermarkten.
Volg de organisaties achter Superlijst Sociaal België 2024 en schrijf je in op een nieuwsbrief.
Superlijst is het eerste meerjarig Europees onderzoeksproject dat onderzoekt hoe supermarkten hun klanten helpen om gezond, duurzaam, diervriendelijk en eerlijk te winkelen.
In 2022 keek Superlijst in België naar het thema milieu. Dit jaar onderzoekt Superlijst Sociaal de prestaties van de supermarkten voor een eerlijker voedselsysteem. We onderzoeken bij Colruyt, Delhaize, Carrefour, Aldi en Lidl vijf thema's: transparantie en verantwoording over mensenrechten, landbouwarbeiders, kleinschalige boeren, genderongelijkheid en Europese boeren.
Voor al deze thema's kijken we na of supermarkten engagementen formuleren, beleid ontwikkeld hebben en hierover rapporteren.
sociale en mensenrechten waarborgen in voedselketens?
de rechten van arbeiders in de voedselketens waarborgen?
een degelijke levensstandaard waarborgen voor kleine boeren?
.jpg)
