Hoe kan mijn supermarkt mij helpen om leefmilieu en landbouw te ondersteunen?

November 4, 2022
Heleen De Smet
Bond Beter Leefmilieu

Elke maand vertelt een Superlijst-partner hoe supermarkten ons kunnen helpen om klimaat- en milieuvriendelijker te eten. Deze maand laten we Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu aan het woord. Zij legt uit hoe supermarkten kunnen bijdragen aan een duurzaam leefmilieu en duurzame landbouw.

Het is een vraag die steeds meer consumenten zich stellen: als ik naar de winkel ga, welke impact hebben mijn keuzes op ons milieu? Niet altijd gemakkelijk om het bos door de bomen te zien. Superlijst to the rescue! Superlijst is een initiatief dat onderzoekt  hoe supermarkten hun klanten helpen om gezond, duurzaam, diervriendelijk en eerlijk te winkelen.

Bond Beter Leefmilieu is als partner nauw betrokken bij Superlijst. Er zijn heel wat uitdagingen in de voedsel- en landbouwsector. De stikstof- , klimaat- en biodiversiteitscrisis laten niemand onberoerd. Ook met ons waterbeleid loopt er helaas nog heel wat mis. Wist je dat maar één van de 195 waterlopen in ons land de Europese normen haalt? Daarnaast hebben landbouwers het heel moeilijk een correct loon te krijgen voor hun producten en heerst er veel onzekerheid. Een correct en duidelijk kader is in het belang van iedereen.

Eiwitshift

Gelukkig zijn er ook kansen. Eén van de hefbomen die we kunnen gebruiken is de eiwitshift: minder eiwitten uit dierlijke bronnen en meer uit plantaardige, zoals bijvoorbeeld peulvruchten, vleesvervangers, noten en granen. Een shift naar meer diverse en duurzame eiwitconsumptie en productie is een win-win voor gezondheid en milieu. Deze transitie brengt ook economische opportuniteiten met zich mee. 

Een concreet voorbeeld zijn lokale eiwitrijke gewassen zoals de gele erwt. Deze peulvrucht is rijk aan eiwitten en kan als grondstof dienen voor allerlei laag- en hoogtechnologische vleesvervangers. Hoewel er momenteel niet veel boeren op inzetten, is het Vlaamse klimaat er erg geschikt voor. De plant fixeert als vlinderbloemige stikstof uit de lucht in de bodem, zo zijn minder meststoffen nodig. De gele erwt is goed bestand tegen droogte. Ze heeft een lage watervoetafdruk, zeker tegenover dierlijke eiwitbronnen maar zelfs ook tegenover andere peulvruchten of granen. Er lopen momenteel verschillende projecten om ketens rond de gele erwt en andere eiwitrijke gewassen te onderzoeken, er beweegt heel wat!

Prikkelen

Supermarkten spelen in dit alles een belangrijke rol. Ze kunnen de consument op allerlei manieren prikkelen om meer duurzame keuzes te maken. Voor de eiwitshift kan dat verschillende vormen aannemen. Zo kunnen supermarkten plantaardige producten een grotere rol laten spelen in hun marketingcampagnes. Promotiefolders bulken vaak nog steeds van de kiloknallers van vlees, en versterken zo de moeilijke positie van de landbouwer en wegen zwaar op het milieu. Verder is een doordachte indeling van de winkel, zoals de zichtbaarheid van bepaalde producten, een belangrijke factor die een invloed kan hebben op het koopgedrag van de consument.

Een supermarkt heeft tal van mogelijkheden om een meer plantaardig voedselpatroon te promoten, en een goede strategie die van verschillende initiatieven een coherent en meetbaar geheel maakt, is een noodzakelijk vertrekpunt. Enkel zo kan er geëvalueerd worden wat werkt en wat niet. Waarom geen doelstellingen zetten op de stijging in het % verkoop van plantaardige producten?

Bovendien hebben supermarkten een belangrijke rol in het onevenwicht dat de huidige voedselketen kenmerkt. Transparante afspraken met hun leveranciers, die als gelijkwaardige partners behandeld dienen te worden, zijn een minimum. Hoog tijd dus voor de retailsector om haar verantwoordelijkheid verder op te nemen en zich volop mee achter de eiwitshift te scharen.

Het Belgische Superlijst-onderzoek wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van EU LIFE, Rikolto, Test Aankoop en de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.

Super-Liste est rendu possible grâce au soutien financier d' EU LIFE, Rikolto, Test Achats etDGD.

Logo's financiers